HISTORIA IRLANDII

poniżej zamieszczono wybór najważniejszych wydarzeń z historii Irlandii

Dawno, dawno temu w krainie grobowców i dolmenów

Historia Irlandii zaczęła się około 9. tysięcy lat temu. Zielona Wyspa była wtedy porośnięta gęstym lasem, po którym wędrowały jelenie, niedźwiedzie i wilki. Co więcej to właśnie wtedy Irlandia stała się wyspą. Epoka lodowcowa dobiegła końca. Lodowiec pokrywający Irlandię i Wielką Brytanię stopniał rozdzielając obie wyspy. Pierwsi mieszkańcy wyspy mieszkali w jaskiniach, przemieszczali się z miejsca na miejsce w poszukiwaniu pożywienia – roślin i zwierząt. Dopiero 6 tysięcy lat p.n.e. zaczęli się osiedlać i uprawiać ziemię. Najstarsze zachowane pozostałości zabudowań pierwszych rolników w Europie znaleźć można właśnie w Irlandii ... (PRZECZYTAJ CAŁY TEKST)

Celtowie podbijają Zieloną Wyspę

Bezpośrednimi przodkami Irlandczyków są Celtowie. To nieco tajemniczy lud, który pojawił się w wielu miejscach w Europie. Ślady bytności Celtów znaleźć można także w Polsce. Z czego Celtowie byli słynni? Potrafili obrabiać żelazo, a tym samym wyrabiać miecze, swoje garnki wyrabiali na kole garncarskim i co najważniejsze wybijali własne monety. Ich mennice znaleziono także na terenie Polski. Niedaleko Kalisza wydobyto kilka monet celtyckich, Fundacja otrzymała zgodę na wykonanie ich kopii i tak maleńkie jak paznokieć monety można dzisiaj ponownie oglądać. Jak wyglądali Celtowie? Historycy twierdzą, że byli dość wysocy, często mieli niebieskie oczy i jasne włosy ...  (PRZECZYTAJ CAŁY TEKST)

Wyspa Świętych i Uczonych

Kim był św. Patryk? Każdego roku 17 marca w Irlandii odbywa się wielkie święto. To Dzień św. Patryka, patrona Irlandii, a jednocześnie święto narodowe Irlandczyków.  

To on przyniósł Irlandii chrześcijaństwo i sprawił, że celtycka wyspa zmieniła się już na zawsze. Historia św. Patryka sama w sobie jest jak baśń. Przede wszystkim wcale nie był Irlandczykiem, pochodził z terenów dzisiejszej Walii. Jego pierwsze kontakty z Irlandią wcale nie należały do przyjemnych. Kiedy miał 16 lat został porwany przez irlandzkich piratów i wywieziony na Zieloną Wyspę. Irlandczycy dość często napadali na wybrzeża rabując ... (PRZECZYTAJ CAŁY TEKST)

Wikingowie w natarciu

Wikingów nie trzeba specjalnie przedstawiać. Pojawiają się w książkach, filmach, bajkach i komiksach.
W ich dziejach fakty przeplatają się z fikcją. Jedno jest pewne budzili przerażenie. Wikingowie najeżdżali Irlandię od mniej więcej 800 roku. Po co? Początkowo napadali na klasztory i opactwa by rabować. Nie brakowało w nich pięknych naczyń mszalnych, drogich ksiąg, złota, żywności, ale też ludzi, których porywano i sprzedawano jako niewolników. Wikingowie byli doskonałymi żeglarzami, nie tylko dopływali do brzegów Irlandii, ale wykorzystywali też rzeki by docierać  w głąb lądu. Tak podróżowali między innymi po rzece Shannon ...  (PRZECZYTAJ CAŁY TEKST)

Normanowie przejmują kontrolę

Irlandczycy w Bitwie pod Clontarf pokonali Wikingów, ale tuż obok czekało kolejne zagrożenie – Normanowie. Zanim jednak wyjaśnimy kim byli i jak bardzo Normanowie zmienili Irlandię zobaczmy jak wyglądała wyspa w XII wieku. Zielona Wyspa podzielona była na cztery prowincje: Leinster na wschodzie, Munster na południu, Connacht na zachodzie i Ulster na północy. Władzę w każdej z nich sprawował król, ale nie zawsze był w stanie ją egzekwować. Prowincje bowiem dzieliły się na mniejsze części, ...  (PRZECZYTAJ CAŁY TEKST)

Królowa Elżbieta i najsłynniejsza piratka wszechczasów

Zanim na tron angielski wstąpiła Elżbieta I uznawana za jednego z najwybitniejszych angielskich władców, królem był jej ojciec Henryk VIII. Zapisał się w historii jako władca surowy, czasami wręcz okrutny, posiadający sześć żon z czego dwie kazał ściąć, a także ten, który odrzucił władzę papieża i stworzył własny kościół anglikański stając na jego czele. Był też pierwszym angielskim królem, który koronował się na króla Irlandii. O jego córce królowej Elżbiecie I historycy napisali miliony stron. Przyszło jej żyć w ciekawych czasach...   (PRZECZYTAJ CAŁY TEKST)

 Oliver Cromwell podbija wyspę. Odlot Dzikich Gęsi

Jakub I, następca Elżbiety I, w 1609 roku rozpoczął osiedlanie Szkotów zwłaszcza na północy Irlandii. Byli oni protestantami. Jak można się było spodziewać zaczęły narastać konflikty między ludnością miejscową, w większości katolicką, a przybyszami. Ta działalność króla przeszła do historii jako „Zasiedlenie Ulsteru” (Plantation of Ulster). Co prawda już wcześniej zasiedlano niektóre rejony Irlandii, ale nie na taką skalę. Ludność Irlandii podzieliła się na trzy grupy: Nowych Anglików, Starych Anglików i Irlandczyków. ...   (PRZECZYTAJ CAŁY TEKST)

 W walce o niepodległą Irlandię. Wolfe Tone i Robert Emmet

Irlandczycy postrzegani byli przez Anglików jako źródło stałego zagrożenia. Dlatego też Londyn wprowadził wiele praw ograniczających prawa ludności irlandzkiej. Zakazano katolikom obejmowania stanowisk państwowych, wykonywania zawodów prawniczych, uzyskiwania stopni oficerskich w wojsku i marynarce oraz wykluczano ich z zasiadania w parlamencie wyspy. Tak więc cała władza skupiła się w rękach niewielkiej liczebnie grupy protestanckich osadników. Nie było mowy o żadnej równości praw ...  (PRZECZYTAJ CAŁY TEKST)

Wielki Głód: śmierć i emigracja

W irlandzkiej historii nie brakuje wydarzeń bardzo smutnych, takich, które pozostają w pamięci przez wiele wieków. Takim bez wątpienia jest „Wielki Głód”, który trwał w latach 1845-1849. W tym czasie milion Irlandczyków, mężczyzn, kobiet i dzieci zmarło z głodu. Kolejny milion wyemigrował w poszukiwaniu lepszego życia. Dlaczego doszło do takiego strasznego wydarzenia? Dotknięci „Wielkim Głodem” zostali Ci, którzy żyli z tego co byli w stanie uprawiać na swoich małych poletkach a uprawiali głównie ziemniaki ...  (PRZECZYTAJ CAŁY TEKST)

Daniel O’Connell ojciec narodu

Irlandia w XIX wieku była całkowicie podległa Wielkiej Brytanii. W Izbie Gmin na sześciuset pięćdziesięciu ośmiu posłów tylko stu reprezentowało okręgi wyborcze z Irlandii.Daniel O’Connell urodził się w 1775 roku, był prawnikiem, w 1798 roku rozpoczął pracę łącząc ją z działalnością polityczną. O’Connell jest jedną z najważniejszych postaci irlandzkiej historii, nazywany „Wyzwolicielem” lub „Ojcem Narodu”. Postawił sobie za cel rozwiązanie dwóch, najważniejszych jego zdaniem, spraw: emancypacji katolików i odwołania unii z Wielką Brytanią ...  (PRZECZYTAJ CAŁY TEKST)

Charles Stewart Parnell i Home Rule

W połowie XIX wieku były dwie ważne dla Irlandczyków sprawy – ziemia i jej godne i sprawiedliwe użytkowanie oraz walka o choćby częściową autonomię i lokalne władze, czyli tzw. Rządy Krajowe (Home Rule). Pierwszą kwestię udało się w miarę szybko rozwiązać, ale nadanie Irlandii choćby ograniczonej autonomii okazało się nierealne. Co to jest autonomia? W przypadku Irlandii chodziło o to by była choć trochę niezależna od Wielkiej Brytanii. Na tym etapie nie było oczywiście mowy o pełnej niepodległości, ale tzw. Rządach Krajowych. Irlandczycy chcieli mieć prawo o samodzielnym decydowaniu o swoim kraju ...  (PRZECZYTAJ CAŁY TEKST)

GAA, Liga Gaelicka – sport i język irlandzki

Irlandczycy nie tylko walczyli o niepodległość, walczyli także o to by nie stracić swojej irlandzkości, a ta była zagrożona. Po Wielkim Głodzie coraz mniej osób używało języka irlandzkiego. Język wymierał także dlatego, ze rodzice nie chcieli uczyć go własnych dzieci.  Uważali, że przez to będzie im trudniej skończyć szkołę czy dostać dobrą pracę. Dlatego nawet irlandzcy patrioci często uczyli się języka irlandzkiego jako dorośli.

Nie chodziło zresztą tylko o język, ale także o taniec, muzykę i sport ...  (PRZECZYTAJ CAŁY TEKST)

Powstanie Wielkanocne 1916

Początek XX wieku nie był łatwy dla Europy. W 1914 roku wybuchła I wojna światowa, która zmieniła nasz kontynent na zawsze. Narody, których państw od dłuższego czasu nie było na mapach Europy jak Polska i Irlandia widziały w wojnie szansę na zdobycie niepodległość. O ile Polska mogła liczyć na wsparcie Zachodu, bo jednym z jej okupantów były Niemcy, o tyle Irlandia nie miała na to żadnych szans. Anglia nie miała zamiaru pozbywać się swojej najbliższej kolonii. Projekt Rządów Krajowych czyli Home Rule, mających dać Irlandczykom chociaż częściową niezależność od Wielkiej Brytanii poprzez powstanie niezależnego parlamentu w Dublinie został porzucony ...  (PRZECZYTAJ CAŁY TEKST)

Wojna o Niepodległość 1916-1921

Rok 1916, Powstanie Wielkanocne zakończyło się klęską, przywódcy powstania zostali rozstrzelani, ponad 1500 osób zostało osadzonych w więzieniach i obozach w Anglii i Walii, ale Irlandia zmieniła się nie do poznania.

Wiersze straconych są drukowane, już wkrótce zna je cała Irlandia. Ich zdjęcia pojawiają się w domach, na wystawach sklepów. Brutalna pacyfikacja powstania obudziła sprzeciw Irlandczyków, ale także opinii międzynarodowej. Pod jej presją Anglicy już w grudniu 1916 roku zwalniają z więzień część osadzonych. Ci wracając do Irlandii traktowani są jak bohaterowie, powstaje specjalna organizacja charytatywna, która zbiera pieniędzy na pomoc pozbawionym pracy powstańcom, ale przede wszystkim rodzinom uczestników powstania ... (PRZECZYTAJ CAŁY TEKST)

Wojna Domowa

Traktat podpisany w grudniu 1921 roku pomiędzy stroną irlandzką a angielską powoływał do życia Wolne Państwo Irlandzkie.  Zgodnie z jego założeniami Irlandczycy mieli niezależność nad finansami, sądownictwem, policją, armią. Brytyjczycy pozostawili sobie jednak szerokie pole do ingerowania w irlandzką politykę. Na okres pięciu lat mieli prawo obrony irlandzkich wybrzeży, a bezterminowo zachowywali kontrolę nad czterema bazami morskimi w Irlandii. Najbardziej jednak kontrowersyjne były dwie kwestie ...  (PRZECZYTAJ CAŁY TEKST)

Od Wolnego Państwa Irlandzkiego do Republiki Irlandii

Wojna Domowa zakończyła się w 1923 roku. To najbardziej bolesny moment irlandzkiej historii kiedy po dwóch stronach barykady stanęli przyjaciele, członkowie rodzin. Po zawieszeniu broni nastąpiły aresztowania, w więzieniach doszło do strajku głodowego uwięzionych przeciwników Traktatu który miał wymusić na władzach zwolnienia, ale więźniowie opuścili w większości więzienia dopiero w 1924 roku. Kraj był zmęczony wojną. Sytuacja ekonomiczna wyspy była zła. Do tego dochodził jeszcze podział wyspy. Wolne Państwo Irlandzkie tworzyło 26 hrabstw ...   (PRZECZYTAJ CAŁY TEKST)

Troubles - czyli trudny okres w dziejach Irlandii Północnej

W 1921 roku, na mocy traktatu podpisanego przez Irlandczyków i Brytyjczyków w wyniku wojny o niepodległość doszło do podziału wyspy Irlandii. Sześć hrabstw Irlandii Północnej: Armagh, Tyrone, Down, Antrim, Fermanagh i Derry pozostało pod administracją Wielkiej Brytanii. Podział ten miał być przejściowy, ale trwa do dnia dzisiejszego.

Wspólne funkcjonowanie Irlandczyków i Brytyjczyków nie układało się najlepiej. Sprowadzenie jednak sporów tylko do różnic religijnych to duże uproszczenie. Faktycznie do konfliktów dochodzi pomiędzy społecznościami ze strony republikańskiej a unionistami, którzy chcą pozostać przy koronie brytyjskiej ...   (PRZECZYTAJ CAŁY TEKST)

Irlandia przełomu XX i XXI wieku

Irlandia to jeden z najbardziej dynamicznie rozwijających się krajów w Europie. Ostatnie 25 lat w historii Irlandii to wielkie zmiany. W wyborach prezydenckich w 1992 roku zwyciężyła Mary Robinson. W ten sposób najwyższy urząd w państwie objęła pierwsza kobieta. W 1973 roku Irlandia stała się członkiem EWG-Europejskiej Wspólnocie Gospodarczej, dzisiejszej Unii Europejskiej. Sytuacja ekonomiczna zaczęła się szybko poprawiać. W październiku 1997 roku nastąpiła zmiana na stanowisku prezydenta, Mary Robinson zrezygnowała z urzędu obejmując stanowisko Wysokiego Komisarza ONZ ds. Uchodźców. Jej miejsce zajęła pochodząca z Belfastu Mary McAleese ...   (PRZECZYTAJ CAŁY TEKST)